Kategori: Makaleler

Faktör Ne Demek Ekonomi? Kaynakların Kıtlığı ve Seçimlerin Sonuçları Bir sabah kalktığınızda, her şeyin bir seçimden doğduğunu fark ediyorsunuz: Hangi kahveyi içeceğinizden, hangi yolu seçeceğinize kadar. Ancak, bu seçimlerin sadece kişisel tercihlerle sınırlı olmadığını, daha derin ekonomik dinamiklerle şekillendiğini düşündünüz mü? Her zaman karşılaştığımız kıtlık, hayatın her alanına sirayet ediyor: Zamanımız, paramız, enerjimiz… Hepsi sınırlı kaynaklar ve her seçim bir fırsat maliyeti barındırıyor. Bu noktada “faktör” kavramı devreye giriyor. Peki, ekonomi perspektifinden baktığımızda, faktör ne anlama geliyor? Bu yazıda, ekonomiyi daha derinlemesine anlamak için bu soruyu üç farklı bakış açısından ele alacağız: mikroekonomi, makroekonomi ve davranışsal ekonomi. Faktör ve Kaynaklar:…

Enkesit Alanı: Edebiyatın Çapraz Noktasında Bir Keşif Edebiyat, bir dil aracılığıyla insan deneyimini anlamaya ve dönüştürmeye çalıştığımız bir alan. Kelimeler, cümleler, paragraflar bir araya geldiğinde yalnızca anlamlı bir bütün oluşturmakla kalmaz, aynı zamanda okuyucunun iç dünyasında yankılar uyandıran bir mecra da yaratır. Bu mecra, farklı metinler, türler, karakterler ve temalar üzerinden şekillenir. Ancak edebiyatın gücünü tam anlamıyla hissedebilmek için bazen derin bir kesitte, bir kesişim noktasında durmamız gerekir. İşte bu nokta, edebiyatın en büyülü anlarından biridir: enkesit alanı. Enkesit alanı, genellikle mühendislik veya bilimsel bir kavram olarak karşımıza çıkarken, edebiyatın zengin evreninde de metaforik bir anlam taşır. Edebiyat perspektifinden bakıldığında,…

Birleşik Çekimli Fiil Nedir? Siyaset Bilimi Perspektifinden Bir Bakış Dil, bir toplumun düşünsel yapısının, ideolojilerinin ve gücünün yansımasıdır. Her kelime, her cümle, içinde toplumsal bağlamları, iktidar ilişkilerini ve kültürel normları barındırır. Bu yazıda, dildeki bir teknik kavram olan “birleşik çekimli fiil”i, toplumun toplumsal düzenine, iktidar yapılarına ve yurttaşlık anlayışına dair bir analiz yapmak için kullanacağız. Birleşik çekimli fiilin ne olduğunu sorarken, aslında toplumsal ve siyasal yapının daha derin bir kavrayışına da adım atıyoruz. Birleşik çekimli fiillerin, tıpkı siyasal sistemlerdeki güç ilişkileri gibi, birden fazla bileşenin birleşiminden oluştuğunu söyleyebiliriz. Bu bileşenler, dilin işlevsel gücünü anlamamıza yardımcı olabileceği gibi, siyasal yapının farklı…

Altın Pirinç: Biyoteknoloji, İktidar ve Küresel Tarım Politikaları Üzerine Bir Analiz Altın pirinç, insanların beslenmesinde önemli bir rol oynayan, genetik mühendislik kullanılarak geliştirilmiş bir gıda ürünüdür. Ancak bu pirinç, sadece genetik modifikasyonunun bir ürünü değil, aynı zamanda küresel iktidar ilişkilerinin, tarım politikalarının ve ekonomik güç dinamiklerinin de bir yansımasıdır. Altın pirinç üzerine yapılan tartışmalar, sadece biyoteknolojinin potansiyeliyle ilgili değil, aynı zamanda toplumların bu tür teknolojilere nasıl yaklaştığı ve bu teknolojilerin kimler tarafından denetlendiği ile ilgilidir. Peki, altın pirinç yapmak, basitçe bilimsel bir ilerleme olarak mı görülmeli yoksa bu gelişme, büyük şirketlerin, hükümetlerin ve diğer güçlü aktörlerin bu teknolojiyi nasıl şekillendirdiğini…

Alfasilin Antibiyotik Mi? Bir Antropolojik Perspektif Dünya, kendi kimliklerini şekillendiren kültürlerin çeşitliliğiyle büyüleyici bir zenginlik sunar. Her bir kültür, farklı ritüeller, semboller, değerler ve inançlarla şekillenir; insanlar, bu unsurları hayatlarının her yönüne işler. Bu çeşitlilik, insanlığın evrimsel, toplumsal ve bireysel yönlerini daha iyi anlamamıza yardımcı olur. Düşünsenize, bir toplumun “sağlık” ve “tedavi” anlayışı, başka bir toplumunkinden tamamen farklı olabilir. Bir kültürün kullandığı bir ilaç, başka bir kültürde “sadece bir bitki” ya da “basit bir bileşim” olarak değerlendirilebilir. Bugün, Alfasilin’in antibiyotik olup olmadığı sorusuna antropolojik bir bakış açısıyla yaklaşarak, kültürel göreliliği ve kimlik oluşumunu inceleyeceğiz. Tıp ve tedavi anlayışlarının nasıl şekillendiğini,…

Arzı Mev’ud: Kur’an’da Geçiyor mu? Merhaba! Eskişehir’de yaşayan ve üniversitede araştırmalar yapan bir genç araştırmacı olarak, bazen gündelik konuşmalarda duyduğum kelimeler ve terimler, beni bilimsel bir şekilde sorgulamaya iter. “Arzı mev’ud” terimi de bu kelimelerden biri. Peki, bu terim Kur’an’da geçiyor mu? Gelin, hem bu terimi hem de Kur’an’daki yerini biraz daha açalım. Arzı Mev’ud Nedir? Öncelikle “arzı mev’ud” terimiyle başlayalım. Bu terim, İslam dünyasında özellikle kıyamet ve ahir zamanla ilgili konuşmalarda sıkça karşımıza çıkar. Kelime anlamı olarak “vaad edilen toprak” ya da “vaadedilen yer” gibi çevrilebilecek bu ifade, genellikle Müslümanların inancına göre, sonunda adaletin sağlanacağı, zulmün sona ereceği ve…

Sosyolog Maaşı Ne Kadar? Toplumsal Değişimin Arka Planındaki Emek Bir sabah, bir genç sosyoloji bölümünden mezun olduktan sonra iş arayışına başladığında, kafasında yalnızca bir soru vardır: “Sosyolog maaşı ne kadar?” Belki de bu sorunun cevabı, onun kariyer yolculuğunu şekillendirecek ve toplumu anlamak için kazandığı eğitimle hangi hayatı inşa edeceğini belirleyecektir. Birçok insanın yaşadığı bu belirsizlik, sadece mezuniyet sonrası yeni bir yolculuğa başlamak için değil, aynı zamanda bir meslek seçmenin en temel sorularından biri olarak karşımıza çıkar: Bu işin karşılığında ne alacağım? Hadi, birlikte bu soruyu daha derinlemesine inceleyelim. Sosyolog maaşlarının zaman içinde nasıl değiştiğini, bu mesleğin toplumsal yapıda oynadığı rolü…

Asetat Asit Mi? Kimyasal Bir Soruya Günlük Hayat Perspektifinden Bakış İstanbul’da sıradan bir iş günü, ofiste saatler geçtikten sonra akşam blog yazmaya oturduğumda, bazen kafama gelen basit sorulara derinlemesine inmek istiyorum. Bugün de tam böyle bir soruyla karşılaştım: Asetat asit mi? Hani bazen bazılarımız kelimeleri ya da terimleri duyduğunda bir anlam karmaşası yaşarız ya, işte ben de bu soruyu düşünmeye başladım. Asetat ve asit kelimeleri, kulağa oldukça benzer geliyor ve çoğumuzun kafasında tam olarak ne oldukları, ne işlevleri olduğu konusunda belirsizlikler olabilir. Ama gerçekten, asetat bir asit mi? Gelin, bu soruyu birlikte keşfedelim. Asetat Nedir ve Asit ile İlişkisi İlk…

Değer Vermek Nedir Kısaca? Bazen günümüz dünyasında, her şey çok hızlı ve yüzeysel geçiyor. Her şeyin bir fiyatı var, bir karşılığı var, bir sayısı var. Ama ya değer? Değer vermek nedir? Bu soruyu sorduğumda aklıma her zaman çocukluk anılarım geliyor. O zamanlar dünyaya sadece sevgiyi ve anlamı görerek bakıyorduk. Ama şimdi, hayatın karmaşasında değer vermek ne anlama geliyor? Bu soruyu biraz daha derinlemesine düşündüğümde, değer vermek aslında her şeyin ötesinde bir şey olduğunu fark ediyorum. Değer Vermek: Küçük Bir Çocukken Başlayan Bir Hikaye Ankara’nın o sımsıcak yaz akşamlarında, mahalledeki diğer çocuklarla oynadığım zamanları hatırlıyorum. Bahçelerde koşarken, birbirimize en basit şeyleri…

NAC Fiyatı Ne Kadar? Geçmişten Bugüne Bir Tarihsel Bakış Geçmişi Anlamaya Çalışan Bir Tarihçinin Perspektifinden Tarihi anlamak, sadece olayların sırasını bilmekle değil, aynı zamanda bu olayların bugünümüze nasıl şekil verdiğini görmekle de ilgilidir. Toplumlar, ekonomiler ve teknolojiler zaman içinde evrilirken, bu evrimlerin temel dinamiklerini daha iyi anlayabilmek için geçmişin izlerini takip etmek gereklidir. Son yıllarda popülerleşen bazı kimyasal ve doğal takviyeler, tıpkı NAC (N-asetil sistein) gibi, benzer şekilde toplumlar için önemli bir rol oynamış ve bunların fiyatları da ekonominin genel sağlığına paralel bir şekilde dalgalanmıştır. Peki, NAC fiyatları neden değişiyor ve geçmişte bu gibi ürünlerin fiyatları nasıl şekillendi? Bu yazıda,…